mammalian target of rapamycin (mTOR)

O στόχος της ραπαμυκίνης [Target Of Rapamycin]  είναι μια εξαιρετικά διατηρημένη πρωτεϊνική κινάση που είναι σημαντική τόσο στη θεμελιώδη όσο και στην κλινική βιολογία.  

Στη θεμελιώδη βιολογία, ο TOR είναι ένας ευαίσθητος σε θρεπτικά συστατικά, κεντρικός ελεγκτής της ανάπτυξης και της γήρανσης των κυττάρων.

 Στην κλινική βιολογία, ο TOR εμπλέκεται σε πολλές ασθένειες και είναι ο στόχος του φαρμάκου ραπαμυκίνη, που χρησιμοποιείται σε τρεις διαφορετικές θεραπευτικές περιοχές. Η ζύμη Saccharomyces cerevisiae έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο τόσο στην ανακάλυψη του TOR όσο και στην αποσαφήνιση της λειτουργίας του.

O mTOR είναι μια 282 ΚΡα ενδοκυττάρια σερίνη/θρεονίνη κινάση, που δρα ως κεντρικός ρυθμιστής του κυτταρικού πολλαπλασιασμού και του κυτταρικού κύκλου. Όταν ενεργοποιείται η βιοχημική οδός της  mTOR  μπορεί να αυξηθεί ο κίνδυνος πρόκλησης καρκίνου.

O στόχος ραπαμυκίνης στα θηλαστικά  (mTOR) εκπέμπει ενδοκυττάρια και εξωκυττάρια σήματα και λειτουργεί ως κεντρικός ρυθμιστής του μεταβολισμού, της ανάπτυξης, του πολλαπλασιασμού και της επιβίωσης των κυττάρων.

Ο mTOR ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια ποικίλων κυτταρικών διαδικασιών (π.χ. τη δημιουργία όγκων, αγγειογένεσης, αντίστασης στην ινσουλίνη, λιπογένεση και την ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων. O mTOR είναι επίσης γνωστός ως  είναι μια βιοχημική οδός ελέγχου της αυτοφαγίας [1]. Βασικά, ο mTOR είναι ένας διατροφικός αισθητήρας. Όπως η ινσουλίνη είναι ο αισθητήρας για την πρόσληψη των υδατανθράκων, έτσι και ο  mTOR είναι κυρίως αισθητήρας για τις πρωτείνες. Η κάθε πρωτείνη επηρεάζει διεγείρει με τον δικό της τρόπο τον mTOR.  

• Στα τρόφιμα που ενεργοποιούν τον mTOR περιλαμβάνονται τα διακλαδισμένης αλυσίδας αμινοξέα (branched-chain amino acids), γλουταμίνη, μεθυλ φολικό (methyl folate) και η βιταμίνη Β12 (μέσω της ενεργοποίησης του  Akt [ή Protein kinase B (PKB)] [2] .
• Στα τρόφιμα που αναστέλουν τον  mTOR περιλαμβάνονται οι πολυφαινόλες, όπως η κουρκουμίνη (Curcugkel), φισετίνη, κερσετίνη, ρεσβερατρόλη, που αφθονεί στη σκόνη των αποξηραμένων σπόρων και φλουδών του βιολογικού κόκκινου Αγιωργίτικου σταφυλιού  (Vinogkelin) και της γαλλικής επιγαλοκατεχίνης [epigallocatechin gallate (EGCG)], που αφθονεί στο πράσινο τσάϊ. Ο βιολογικός καφές και η σκούρα σοκολάτα περιέχουν επίσης υψηλή περιεκτικότητα πολυφαινολών που αναστέλουν τη δράση του mTOR [3].
• O υπερδραστήριος mTOR προκαλεί νευροενδοκρινική διαφοροποίηση  στα καρκινικά κύτταρα του προστάτη με ταυτόχρονη μειορρύθμιση του IRF1 [4].
• Οι γνώσεις αυτές έχουν οδηγήσει στη δημιουργία των αναστολέων του mTOR [ραπαμυκίνη και τα ανάλογά της (ραπαλόγες, rapalogues)], που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία συμπαγών όγκων, μεταμοσχεύσεις οργάνων, την επαναστένωση των στεφανιαίων αγγείων και τη ρευματοειδή αρθρίτιδα.
•