doping

Ντόπιν είναι η εφαρμογή ή η χρήση από έναν αθλητή οποιασδήποτε ουσίας ξένης για τον οργανισμό ή οποιασδήποτε άλλης φυσιολογικής ουσίας, η οποία  χορηγείται σε ασυνήθεις ποσότητες ή μέσω ενός μη φυσιολογικού τρόπου χορήγησης, με σκοπό την αύξηση της απόδοσης στον αγώνα με τεχνητά μέσα.

Η δημοσιότητα και τα οικονομικά οφέλη που ακολουθούν τον πρωταθλητισμό συμβάλουν στην άρση των ηθικών αναστολών, που πρέπει να έχει ο πραγματικός αθλητής, προκειμένου να υπηρετήσει τα ιδανικά του αθλητισμού.

Οι κορυφαίες αθλητικές εκδηλώσεις αποτελούν πεδία εμπορικής επένδυσης, προβολής και διαφήμισης αθλητικών ειδών, αθλητικών συμπληρωμάτων διατροφής, αθλητικών μηχανημάτων, κλπ και εφαρμογών του ντόπιν.

Δεν αρκεί για μερικούς αθλητές ο κότινος της ελιάς. Ο αθλητισμός για ορισμένους αθλητές είναι ο μηχανισμός, μέσω του οποίου εκφράζουν την παθολογική ανταγωνιστικότητα που έχουν, ως προσωπικότητες και τη ματαιόδοξη φύση τους, που ηρεμεί μόνο με μεγάλη δόση δημοσιότητας και μαζικών επιδοκιμασιών.

  Η διεκδίκηση μιας εύκολης νίκης και της με κάθε τρόπο κατατρόπωσης του αντιπάλου συμβάλει στη διάδοση της χρήσης φαρμακευτικών ουσιών κυρίως σε αθλητές που κάνουν πρωταθλητισμό.

Εφόσον το ντόπιν γίνεται με φάρμακα που πρέπει να συνταγογραφηθούν, συνένοχοι στην αύξηση των αθλητικών επιδόσεων με φάρμακα είναι και οι γιατροί που τους τα χορηγούν, αλλά και όσοι επιστήμονες κάνουν έρευνα για τις ντόπινγκ εφαρμογές της ιατρικής, της χημείας, της βιοχημείας και της φαρμακολογίας. Το ντόπιν ανθεί και λειτουργεί από τον βιομηχανικό, εμπορικό, φαρμακευτικό και ιατρικό υπόκοσμο.

Το ντόπιν υπάρχει εδώ και αρκετούς αιώνες. Όμως μετά το Β΄παγκόσμιο πόλεμο με την αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογίας και φαρμακευτικής χημείας και των μέσων μαζικής ενημέρωσης  το ντόπιν εξαπλώθηκε μεγάλο βαθμό και έχει αναπτυχθεί και μαύρη αγορά ντόπιν φαρμάκων, όπως τα αναβολικά.

Οι ουσίες που συχνότερα χρησιμοποιούνται στο ντόπιν είναι τα ανδρογόνα και αναβολικά στεροειδή, διεγερτικά (αμφεταμίνες, κοκαΐνη, εφεδρίνη), β2 διεγέρτες, ερυθροποιητίνη, αυξητική ορμόνη, γλυκοκορτικοειδή, οπιοειδή αναλγητικά και διουρητικά.

 Άλλα φάρμακα που έχουν χρησιμοποιηθεί είναι: Αναστολείς αρωματάσης (aromatase inhibitors), κλομιφένη (clomiphene),εκλεκτικοί τροποποιητές υποδοχέα οιστρογόνου (selective estrogen receptor modulators),  χοριονική γοναδοτροφίνη (human chorionic gonadotropin), ανθρώπινη αυξητική ορμόνη (human growth hormone), ινσουλινοειδής αυξητικός παράγοντας 1 (insulinlike growth factor 1) ινσουλίνη (insulin) ερυθροποιητίνη (erythropoietin), διεγερτικές ουσίες, διουρητικά, λεβοθυροξίνη και γάμμα-υδροξυβουτυρικό (gamma-hydroxybutyrate). 

Οι παρενέργειες από τη χρησιμοποίηση φαρμάκων ενισχυτικών της αθλητικής επίδοσης συνήθως προκαλούν ενδοκρινικές διαταραχές, καρδιαγγειακά συμβάματα, ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια, σωματική και ψυχική εξάρτηση, κατάθλιψη, μανία, ευμεταβλητότητα συναισθήματος, ψυχωτικά επεισόδια, αυξημένη επιθετικότητα και ευερεθιστότητα, επεισόδια σύγχυσης και έκπτωση των γνωσιακών λειτουργιών.

 Βασικές αρχές του αντι-ντόπιν είναι η κατάλληλη επιμόρφωση των γιατρών και φαρμακοποιών, γυμναστών, προπνητών και των αθλητών για τις ακριβείς δράσεις των ντόπιν φαρμακευτικών ουσιών, των παρενεργειών τους, της βραχύχρονης και μακρόχρονης τοξικότητάς τους. Οι γιατροί και φαρμακοποιοί ευθύνονται ιδιαίτερα για την ενημέρωση και προστασία των αθλητών από τη χρήση  ουσιών που μπορεί να αυξήσουν μεν μια  αθλητική επίδοση, αλλά δημιουργούν  σοβαρότατα προβλήματα  σωματικής και  ψυχικής υγείας ή ακόμη και το θάνατο..

Οι γυμναστές, οι προπονητές, οι σχολίατροι και αθλίατροι οφείλουν να ενημερώνουν τους εφήβους, που φιλοδοξούν να γίνουν αθλητές ή και πρωταθλητές για τους κινδύνους που περικλείει η χρήση φαρμάκων με στόχο την αύξηση της σωματικής απόδοσης.

Η επαρκής γνώση και επιμόρφωση των λειτουργών υγείας για την ακριβή φαρμακολογική δράση και τις ανεπιθύμητες ενέργειες των σκευασμάτων αυτών είναι το πρώτο όπλο στον αγώνα κατά του ντόπιν.

 Μια έγκυρη και επιστημονική προσέγγιση που θα διαφωτίσει για τις άγνωστες στο ευρύ κοινό μεταβολικές και νευροψυχιατρικές  ιδιότητες αυτών των φαρμάκων είναι απαραίτητη.

Πρώτη προτεραιότητα έχει η ευαισθητοποίηση των εφήβων αθλητών για τα φάρμακα που μπορεί προσωρινά να αυξήσουν μια αθλητική επίδοση. Οι έφηβοι οφείλουν να γνωρίζουν ότι π.χ. οι μαραθωνοδρόμοι διαφέρουν από τους δρομείς ταχύτητας, διότι διαθέτουν διαφορετικού είδους μυικές ίνες. Οι δρομείς ταχύτητας διαθέτουν μυικές ίνες ταχείας πυροδότησης, ενώ οι δρομείς αντοχής διαθέτουν κυρίως μυικές ίνες βραδείας πυροδότησης. Συνεπώς δεν μπορεί ο δρομέας ταχύτητας να γίνει μαραθωνοδρόμος, ούτε ο μαραθωνοδρόμος να γίνει δρομέας ταχύτητας, χρησιμοποιώντας απαγορευμένα φάρμακα ή άλες απαγορευμένες μεθόδους.

Συνεπώς όποιος χρησιμοποιεί φαρμακευτικές ουσίες για να βελτιώσει την αθλητική του επίδοση επιτίθεται στη φυσική ύπαρξή του, Οι αθλητές που τους περνάει από το μυαλό να χρησιμοποιήσουν ουσίες ντόπιν το καλύτερο που έχουν να κάνουν είναι να συμβουλευτούν ψυχολόγο ή ψυχίατρο και να κάνουν μερικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας, που θα τους επιτρέψουν να αναγνωρίσουν τις σωματικές και ψυχολογικές τους αντοχές και να μετατρέπουν τη μωροφιλοδοξία, αθέμιτη ανταγωνιστικότητα και άκρατη ανάγκη επιδοκιμασίας από τους άλλους, σε αθλητές που επιθυμούν να διατηρήσουν τη σωματική τους βελτίωση , αισθανόμενοι καλά με οποιαδήποτε επίδοση κάνουν στο άθλημά τους, ανάλογα με τις προπονήσεις και το ταλέντο τους.

Όσοι αθλητές ή αθλούμενοι κάνουν ντόπιν, το κάνουν κρυφά και συνεπώς παράνομα, άρα  θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι χάνουν την προσωπική τους ελευθερία, διότι θα εξαρτώνται πλέον από άτομα του αθλητικού υποκόσμου, στα οποία θα αναγκάζονται να καταφεύγουν, προκειμένου να προμηθευτούν παράνομα την οποιαδήποτε ουσία, που πιθανόν θα τους βοηθήσει να βελτιώσουν τις αθλητικές επιδόσεις τους.

Καθήκον των γιατρών και των λοιπών επιστημόνων υγείας είναι να αναδεικνύουν το ανεκτήμητο και ανεπανάληπτο της αξίας της ζωής του ανθρώπου. Καμία επαγγελματική ή αθλητική επίδοση έχει τη δυνατότητα της σύγκρισης με τη διατήρηση της υγείας και του αισθήματος του καλώς έχειν.

Ο ρόλος των γιατρών είναι όχι μόνο να θεραπεύουν τους ανθρώπους, αλλά και  να τους προστατεύουν από τις ασθένειες, διδάσκοντας και καθοδηγώντας τους πως θα παραμείνουν υγιείς, χωρίς να κάνουν καταστροφικές υποδείξεις και παρεμβάσεις , έναντι αμοιβής ή άλλου είδους οφέλους.

Δυστυχώς, όσο εξελίσσεται η γνώση, η έρευνα και οι θεραπευτικές μέθοδοι αντιμετώπισης των ασθενειών, τόσο εξελίσσονται και οι μέθοδοι του ντόπινγκ, αφού ακόμη και γενετικές τεχνικές έχουν επινοηθεί με στόχο την αύξηση των αθλητιών επιδόσεων.

Ο αθλητικός κόσμος έχει θρηνήσει πολλά θύματα από τη χρήση ουσιών αύξησης της αθλητικής επίδοσης. Πολλοί αθλητές έχουν  εγκαταλείψει τον αθλητισμό εξαιτίαςτης της σωματικής και ψυχικής τους καταρράκωσης από επικίνδυνα προϊόντα και φάρμακα.

Τόσο λοιπόν οι γιατροί, όσο και οι θεσμοθετημένοιι από την πολιτεία φορείς θα πρέπει να λειτουργούν συντονισμένα, τόσο για την ταχεία διάγνωση των αθλητών που χρησιμοποιούν απαγορευμένες ουσίες, όσο και για την πρόληψη της χρήσης τους, αλλά και της καταστολής της διακίνησής τους.