metformine

Η μετφορμίνη ανήκει στην κατηγορία φαρμάκων των μη σουλφονυλουριών και χρησιμοποιείται για τη θεραπεία των ακόλουθων καταστάσεων:

Διαβήτης, τύπου 2

Διαβήτης, Τύπος 3γ (εκτός ετικέτας)

Γυναικεία Υπογονιμότητα 

Σύνδρομο Αντίστασης στην Ινσουλίνη 

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών 

H μετφορμίνη αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων in vitro[1,2].

Η μετφορμίνη, μια από του στόματος διγουανίδη που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία πρώτης γραμμής του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, έχει προσελκύσει την προσοχή για τις αντιπολλαπλασιαστικές και αντικαρκινικές της επιδράσεις σε αρκετούς συμπαγείς όγκους, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του προστάτη (PCa). 

Η ενεργοποίηση της ηπατικής κινάσης Β1[Liver kinaseB1 (LKB1)] και της ενεργοποιημένης με μονοφωσφορική πρωτεϊνική κινάση αδενοσίνης [adenosine monophosphate-activated protein kinase (AMPK)] στα ηπατοκύτταρα, τα λιποκύτταρα και το πάγκρεας, η αναστολή της δραστηριότητας και πρωτεϊνικής σύνθεσης στόχου της ραπαμυκίνης θηλαστικών [mammalian target of rapamycin (mTOR)] και της σύνθεσης πρωτείνης καιη πρόκληση  απόπτωσης και αυτοφαγίας από τα γονίδια p53 και p21.

Μειώνει επίσης τη γλυκόζη του αίματος και τη διάθεση της ινσουλίνης, αντίστοιχα. Τα μειωμένα επίπεδα ινσουλίνης και σακχάρου στο αίμα έχουν προταθεί  ως άμεσοι αντικαρκινικοί μηχανισμοί της μετφορμίνης.

 Έρευνες έχουν δείξει ότι η ανάπτυξη και η εξέλιξη του καρκίνου του προστάτη (PCa) σχετίζεται με το μεταβολικό σύνδρομο και τα συστατικά του. Ως εκ τούτου, η μείωση του κινδύνου εκδήλωσης καρκίνου του προστάτη και η βελτίωση της επιβίωσης σε χρήστες μετφορμίνης μπορεί να είναι τα αποτελέσματα των άμεσων αντικαρκινικών μηχανισμών του φαρμάκου ή οι δευτερογενείς επιδράσεις από τη βελτίωση του μεταβολικού συνδρόμου. Αντίθετα, ορισμένες έρευνες έχουν προτείνει ότι δεν υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της χρήσης μετφορμίνης και της συχνότητας πρόκλησης ή της επιβίωσης από καρκίνο του προστάτη[3]. 

Η μετφορμίνη είναι μια διγουανίδη, που εξελίχθηκε ως ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα. Οι εφαρμογές αυτού του συστατικού περιλαμβάνουν, αλλά δεν περιορίζονται σε αυτές, τη μείωση της γλυκόζης στο αίμα, την απώλεια βάρους και το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. 

Έχουν προκύψει μελέτες σχετικά με άλλες πιθανές ενδείξεις, οι οποίες δείχνουν ότι αυτός ο παράγοντας μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς. Σε αυτήν την ανασκόπηση, παρατηρούνται εφαρμογές μετφορμίνης με βάση τα τρέχοντα στοιχεία. Η μετφορμίνη χρησιμοποιείται συνήθως ως φάρμακο εκτός ετικέτας στη μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD), αλλά επιδεινώνει τη φλεγμονή και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για το σκοπό αυτό, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα. 

Η μετφορμίνη μείωσε τον κίνδυνο θανάτου σε ασθενείς με κίρρωση του ήπατος. Είναι ένας αποτελεσματικός παράγοντας για την πρόληψη και τη βελτίωση της επιβίωσης σε ασθενείς που πάσχουν από ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. 

Υπάρχουν ενδείξεις για τις ευεργετικές επιδράσεις της μετφορμίνης στον καρκίνο του παχέος εντέρου, στον καρκίνο του προστάτη πρώιμου σταδίου, στον καρκίνο του μαστού, στον καρκίνο του ουροθηλίου, στον καρκίνο του αίματος, στο μελάνωμα και στον καρκίνο των οστών, γεγονός που υποδηλώνει τη μετφορμίνη ως ισχυρό αντικαρκινικό παράγοντα. 

Η μετφορμίνη παρουσιάζει νευροπροστατευτικά αποτελέσματα και παρέχει ένα πιθανό θεραπευτικό όφελος για την ήπια γνωστική εξασθένηση και τη νόσο του Alzheimer (AD). Έχει επίσης αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη νοητική λειτουργία και μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης άνοιας. Μια άλλη πάθηση της οποίας η μετφορμίνη έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει την εξέλιξη είναι η μυϊκή δυστροφία Duchenne.

 Όσον αφορά τις μολυσματικές ασθένειες, η φυματίωση (ΤΒ) και η νόσος του κοροναϊού (COVID-19) είναι μεταξύ των καταστάσεων που προτείνεται να επηρεαστούν από τη μετφορμίνη. Οι ευεργετικές επιδράσεις της μετφορμίνης σε καρδιαγγειακά νοσήματα αναφέρθηκαν επίσης στη βιβλιογραφία. 

Σχετικά με τη νεφρική λειτουργία, μελέτες έδειξαν ότι η καθημερινή από του στόματος χορήγηση μετφορμίνης θα μπορούσε να βελτιώσει την ίνωση των νεφρών και να ομαλοποιήσει τη δομή και τη λειτουργία των νεφρών. Αυτή η μελέτη εξέτασε τα κλινικά και προκλινικά στοιχεία σχετικά με τα πιθανά οφέλη της μετφορμίνης με βάση πρόσφατες μελέτες. Πολλά ερωτήματα όπως το εάν αυτές οι πιθανές ενδείξεις μετφορμίνης μπορούν να παρατηρηθούν σε μη διαβητικούς, πρέπει να περιγραφούν από μελλοντικά βασικά πειράματα και κλινικές μελέτες[4].