καφεΐνη
kafei΄ni
caffeine
κάφιιν
Προφορά
Ερμηνεία:
Η καφεΐνη είναι μια φυσική χημική ψυχοδραστική ουσία με εξαιρετικά μεγάλη κατανάλωση, παγκοσμίως [1].
Φυσιολογικά ανευρίσκεται στους κόκκους του καφέ, του κακάο, στο τσάϊ, ποτά τύπου κόλα, τα κάρυα κόλα [οι καρποί του τροπικού δένδρου (cola acuminate)] και στην γκουαράνα. H καφεΐνη προστίθεται σε διάφορα ενεργειακά ποτά, σόδες και φάρμακα.
Μπορεί επίσης να προσληφθεί και ως συμπλήρωμα διατροφής, είτε ατόφια, είτε σε συνδυασμό με άλλες ουσίες. Ο καφές, τον οποίο καταναλίσκουν καθημερινά εκατομμύρια ενήλικα άτομα στον πλανήτη μας είναι η μεγαλύτερη πηγή πρόσληψης καφεΐνης. Τα παιδιά και οι έφηβοι προσλαμβάνουν καφεΐνη , καταναλίσκοντας αναψυκτικά ποτά , που περιέχουν καφεΐνη [2].
Η καφεΐνη δρα ανταγωνιζόμενη όλους τους τύπους υποδοχέων της αδενοσίνης [A1, A2A, A3 και A2B] στους νευρώνες και τα κύτταρα της νευρογλοίας όλων των περιοχών του εγκεφάλου [3].
Η καφεΐνη μέσω του ανταγωνισμού των υποδοχέων της αδενοσίνης επηρεάζει τις εγκεφαλικές λειτουργίες, όπως ο ύπνος, γνωσία , μάθηση, και μνήμη και τροποποιεί τις δυσλειτουργίες και νόσους του εγκεφάλου, όπως: Νόσος του Alzheimer, νόσος του Parkinson, νόσος του Huntington, επιληψία, Πόνος/ημικρανία, κατάθλιψη, σχιζοφρένια [3].
H καφείνη, ιδιαίτερα όταν λαμβάνεται σε μεγάλες δόσεις υ μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση, να προκαλέσεταχυκαρδία, ταχυαρρυθμία ταχυαρρυθμία αυξάνει την πίοεση του αίματος. Το ιδεώδες είναι η καφείνη να αποφεύγεται από τα άτομα με υπέρταση και καρδιολογικά προβλήματα.
Η κατανάλωση μικρών(∼40mg or ∼0.5mgkg-) έως μετρίων (∼300mg or 4mgkg-) βελτιώνουν την εγρήγορση, επαγρύπνηση, προσοχή, χρόνο αντίδρασης. Αυτές οι ποσότητες επηρεάζουν λιγότερο τη μνήμη και την εκτελεστική λειτουργία υψηλότερης σειράς, όπως η κρίση και η ικανότητα λήψης αποφάσεων. Κατανάλωση υψηλοτέρων δόσεων [200mg (∼3mgkg)] βελτιώνουν τις αθλητικές επιδόσεις [4].
Ετυμολογία:
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση:
- Ferré S. An update on the mechanisms of the psychostimulant effects of caffeine. J Neurochem. 2008 May;105(4):1067-79. Epub 2007 Dec 18.
- Frary CD, Johnson RK, Wang MQ. Food sources and intakes of caffeine in the diets of persons in the United States. J Am Diet Assoc. 2005 Jan;105(1):110-3.
- Ribeiro JA, Sebastião AM. Caffeine and adenosine. J Alzheimers Dis. 2010;20 Suppl 1:S3-15. doi: 10.3233/JAD-2010-1379.
- McLellan TM, Caldwell JA2, Lieberman HR. A review of caffeine's effects on cognitive, physical and occupational performance. Neurosci Biobehav Rev. 2016 Dec;71:294-312. doi: 10.1016/j.neubiorev.2016.09.001. Epub 2016 Sep 6.
Συνώνυμα:
© Δρ. Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Άλλες λέξεις στην κατηγορία Διατροφολογία:
|