 κακάο
kaka΄o
 cocoa (plural: cocoas)
κόoυκοου
Προφορά
Ερμηνεία:
 Το κακάο είναι οι σπόροι ή σπέρματα του τροπικού δένδρου Theobroma cacao, που λέγονται επίσης και κύαμοι του κακάο. Η λέξη Theobroma σημαίνει το βρώμα των θεών. Η ονομασία δόθηκε από το Σουηδό φυσιοδίφη Κάρολο Λιναίο (1707-1778). Η λέξη κακάο προέρχεται από το λαό Olmec, που κατοικούσε στο σημερινό Μεξικό.
Με κατάλληλη επεξεργασία των κυάμων του κακάο παράγεται η κακαόμαζα, το βούτυρο του κακάο, η σκόνη του κακάο και τα διάφορα είδη σοκολάτας. Η σοκολάτα περιέχει διάφορες αναλογίες ζάχαρης, ή γλυκαντικών ουσιών, αρωματικών ουσιών, γάλα, κλπ.
Η λέξη cocoa διαφέρει στην ερμηνεία της από τη λέξη cacao και σημαίνει το φρυγανισμένο και επεξεργασμένο προϊόν των σπερμάτων του cacao. Το κακάο είναι πλουσιότατο σε πολυφαινόλες (φλαβανόλες) και θεωρείται προϊόν υψηλής αντιοξειδωτικής αξίας.
 Μετά το φρυγανισμό και την επεξεργασία τους, οι κύαμοι του κακάο χάνουν πολλά από τα θρεπτικά στστατικά τους. Υπάρχουν δύο τύποι σκόνης κακάο:
1. Κακάο Ολανδικής επεξεργασίας, που παρασκευάζεται, αφού πλυθούν οι σπόροι του κακάο με διάλυμα ανθρακικού καλίου, προκειμένου να αλκαλοποιηθεί το pH και να ουδετροποιθεί η οξύτητά του. Η Ολανδική επεξεργασία προσδίδει στο κακάο το σκούρο καφέ χρώμα του.
2. Η φυσική σκόνη κακάο έχει ερυθροκαφέ χρώμα και παρασκευάζεται από σπέρματα κακάο που απλά έχουν αλεστεί και μετατραπεί σε λεπτή σκόνη.
Το φυσικό κακάο, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή γλυκαντικών ουσιών, είναι όμοιο με την ανεπεξέργαστη σκόνη κακάο, αλλά με μικρότερη αντιοξειδωτική δράση, διότι έχει υποστεί επεξεργασία με υψηλότερες θερμοκρασίες.
Ορισμένες μελέτες κυτταρικών καλλιεργειών και ζώων έχουν δείξει ξεκάθαρα ότι οι φλαβανολες του κακάο μειώνουν τις προ-φλεγμονώδεις κυτοκίνες και αναστέλλουν τους φλεγμονώδεις μεσολαβητές NF-κB, COX-2 και iNOS. Αρκετές μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν δείξει επιπλέον ότι η πρόσληψη κακάο ή η χορήγηση φλαβανόλης μειώνουν τους κρίσιμους βιοδείκτες της ενδοθηλιακής φλεγμονής όπως το VCAM και το ICAM, υποστηρίζοντας περαιτέρω την αντιφλεγμονώδη δράση του κακάου.
Η ανισότητα ορισμένων αποτελεσμάτων μπορεί να αντικατοπτρίζει τις διαφορές στη δόση κακάου ή των φλαβανολών της σοκολάτας, την προέλευση και τις συνθήκες της κυτταρικής καλλιέργειας, το μοντέλο του ζώου που χρησιμοποιήθηκε ή την κατάσταση της υγείας των ατόμων.
Εκτός από τις φλαβανόλες του κακάο, προκειμένου να αποσαφηνιστεί περαιτέρω το αντιφλεγμονώδες αποτέλεσμα της πρόσληψης κακάο, πρέπει να διερευνηθεί ο ρόλος τριών ενώσεων:
(i) Οι μεταβολίτες που προέρχονται από ξενιστές και τα μικροβιουά του εντέρου.
(ii) Οι ίνες κακάο και
(iii) Η θεοβρωμίνη. Και οι τρεις έχουν δείξει πολλά υποσχόμενα ευεργετικά αποτελέσματα στη φλεγμονή και την καρδιαγγειακή υγεία και πρέπει να εξεταστούν σε μελλοντικές ελεγχόμενες κλινικές δοκιμές.
Μέχρι στιγμής, η πλειονότητα των αποτελεσμάτων από μελέτες κυτταρικής καλλιέργειας, πειραματισμούς σε ζώα και παρεμβάσεις κακάο σε ανθρώπους υποστηρίζουν την αντιφλεγμονώδη δράση των ενώσεων του κακάο, ιδίως των φλαβανολών, των διαλυτών προϊόντων κακάου και των σοκολατών πλούσιων σε κακάο.
Είναι σημαντικό ότι τα προϊόντα κακάο προτιμούνται ιδιαίτερα από τον πληθυσμό και η συνιστώμενη πρόσληψή τους, ειδικά της σοκολάτας, μπορεί να καταναλωθεί στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής.
Σύμφωνα με τις σύγχρονες έρευνες το εξαιρετικά σκούρο κακάο και η σοκολάτα που περιέχει 100% κακάο, είναι η καλύτερη από άποψη συνολικής περιεκτικότητας σε πολυφαινόλες και από άποψη αντιοξειδωτικής ικανότητας.
Η πρόληψη του καρκίνου μέσω της διατροφής λαμβάνει αυξανόμενο ενδιαφέρον και το κακάο λόγω των πολυφαινολικών του ενώσεων του έχει γίνει ένας σημαντικός δυνητικός χημειοπροληπτικός και θεραπευτικός φυσικός παράγοντας. Το κακάο και οι κύριες πολυφαινόλες του έχουν αναφερθεί ότι παρεμβαίνουν στην έναρξη, την προώθηση και την εξέλιξη του καρκίνου.
Τα φλαβονοειδή του κακάο έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν πολλές σημαντικές βιολογικές λειτουργίες in vitro και in vivo μέσω της ικανότητας δέσμευσης ελεύθερων ριζών ή μέσω της ρύθμισης των οδών μεταγωγής σήματος να διεγείρουν την απόπτωση και να ανακόπτουν τη φλεγμονή, τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, την απόπτωση, την αγγειογένεση και τη μετάσταση. Ωστόσο, αυτοί οι μοριακοί μηχανισμοί δράσης δεν είναι πλήρως χαρακτηρισμένοι και πολλά χαρακτηριστικά μένουν να διευκρινιστούν.
Ετυμολογία:
coco > cocoa
Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση:
Nasiruddin Khan, Olha Khymenets, Mireia Urpí-Sardà, Sara Tulipani, Mar Garcia-Aloy, María Monagas, Ximena Mora-Cubillos, Rafael Llorach, Cristina Andres-Lacueva
Nutrients. 2014 February; 6(2): 844–880. Published online 2014 February 21. doi: 10.3390/nu6020844
David L. Katz, Kim Doughty, Ather Ali
Antioxid Redox Signal. 2011 November 15; 15(10): 2779–2811. doi: 10.1089/ars.2010.3697
I. Andújar, M. C. Recio, R. M. Giner, J. L. Ríos
Oxid Med Cell Longev. 2012; 2012: 906252. Published online 2012 October 24. doi: 10.1155/2012/906252
Συνώνυμα:
Δείτε σχετικές φωτογραφίες της Google »
© Δρ. Δημήτριος Ν. Γκέλης, Ιατρός, Ωτορινολαρυγγολόγος, Οδοντίατρος,
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Άλλες λέξεις στην κατηγορία Διατροφολογία:
|
