isoflavones

Οι ισοφλαβόνες ταξινομούνται ως φυτοοιστρογόνα και ως εκλεκτικοί τροποποιητές υποδοχέως οιστρογόνου (selective estrogen receptor modulators). Πλούσια πηγή ισοφλαβονών είναι η σόγια. Παρά τα πολλά προταθέντα οφέλη της κατανάλωσης σόγιας και των προϊόντων της, η παρουσία των ισοφλαβονών  της σόγιας έχει οδηγήσει σε ανησυχίες, διότι έχουν υπάρξει αναφορές πρόκλησης ανεπιθύμητων δράσεών τους, σε ορισμένα άτομα.

Παρά τούτο, αυτές οι ανησυχίες έχουν δημιουργηθεί βάσει μελετών σε ζώα. Απεναντίας οι έρευνες σε ανθρώπους υποστηρίζουν την ασφάλεια και τα οφέλη των τροφίμων σόγιας.

Υποστηρικτικό για την ασφάλεια των τροφίμων σόγιας είναι το συμπέρασμα της European Food Safety Authority, στο οποίο περιγράφεται ότι οι ισοφλαβόνες δεν επηρεάζουν αρνητικά τους μαστούς, τον θυρεοειδή αδένα ή τη μήτρα των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών[1].

Στις ισοφλαβόνες της σόγιας περιλαμβάνονται η γενιστεΐνη (genistein), δαϊδζεΐνη ή νταϊντζεΐνη (daidzein) και γλυκιτεΐνη (glycitein). Μεταξύ αυτών η γενιστεΐνη έχει ερευνηθεί εκτεταμένα  για τον έλεγχο τπυ καρκίνου του προστάτη [2].

Οι ισοφλαβόνες είναι κατηγορία φυτοοιστρογόνων, τα οποία μετατρέπονται από τα εντερικά βακτηρίδια σε γενιστεΐνη και δεϊδζεΐνη. Oι  ισοφλαβόνες της σόγιας δεσμεύονται στους υποδοχείς α κα β των οιστρογόνων και φαίνεται να ασκούν τροποποιητική δράση, ενώ παράλληλα οι ίδιες ουσίες φαίνεται να έχουν και ανεξάρτητη από τους υποδοχείς δράση (αντιοιστρογονική δράση) [3].

Τα προϊόvτα σόγιας έχουν πολλές αντικαρκινικές ιδιότητες στις χώρες που οι άνθρωποι τα καταναλίσκουν καθημερινά (Ασία). Συγκεκριμένα έχει παρατηρηθεί σ’αυτές τις χώρες μείωση του καρκίνου του προστάτη κατά 80% και του μαστού κατά 75% [4].

Σε μελέτη που έγινε σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού, προτού ξεκινήσουν τη συμβατική θεραπεία τους, στις μισές χορηγήθηκαν 200mg/ημερησίως ισοφλαβονών  και στις υπόλοιπες μισές εικονικό φάρμακο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσες γυναίκες πήραν ισοφλαβόνες σόγιας, τα καρκινικά τους κύτταρα αυτοκτόνησαν, αντί να πολλαπλασιαστούν, με αποτέλεσμα τη συρίκνωση του όγκου. Παρόμοιο αποτέλεσμα προκλήθηκε και σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη, στους οποίους κατέβηκε το PSA.

Αυτά τα αποτελέσματα προκαλούνται, διότι οι ισοφλαβόνες ρυθμίζουν πολλαπλές βιοχημικές οδούς, όπως: 

Οι ισοφλαβόνες ελαττώνουν τα ορμονικά επίπεδα που διεγείρουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων (οιστρογόνα, διυδροτεστοστερόνη).

Αυξάνουν τις πρωτεΐνες, που είναι φορείς ορμονών (sex binding globulin)

Αδρανοποιούν τα ένζυμα που προκαλούν τη διαίρεση και πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.

Αναστέλλουν την ικανότητα του όγκου να δημιουργήσει νέα αγγεία (αγγειογένεση).

Δρουν ως αντιοξειδωτικά  και ενθαρρύνουν την κυτταρική διαφοροποίηση.

Αποκαθιστούν τις βλάβες του DNA.

Αποκλείουν τους υποδοχείς οιστρογόνων και ανδρογόνων (τεστοστερόνη) και ασκούν ασθενέστερο οιστρογονικό αποτέλεσμα στο κύτταρο.

Δρουν αντιμεταστατικά [5].

Ενισχύουν την αποτελεσματικότητα της ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας.

Ενθαρρύνουν τα καρκινικά κύτταρα να αυτοκτονήσουν.

Βιβλιογραφική Τεκμηρίωση:

1. Messina M1.Soy and Health Update: Evaluation of the Clinical and Epidemiologic Literature.Nutrients. 2016 Nov 24;8(12). pii: E754.

2. Hussain M, Banerjee M, Sarkar FH, et al. Soy isoflavones in the treatment of prostate cancer. Nutr Cancer.2003;47:111–117. [PubMed]

3. Kumar NB, Krischer JP, Allen K, et al. Safety of purified isoflavones in men with clinically localized prostate cancer. Nutr Cancer. 2007;59:169–175. [PMC free article] [PubMed]

 4. Jemal A, Bray F, Center MM, Ferlay J, Ward E, Forman D.Global cancer statistics. CA Cancer J Clin. 2011 Mar-Apr; 61(2):69-90. [PubMed] [Ref list]

5. Yiwei Li, Aamir Ahmad, Dejuan Kong, Bin Bao, Fazlul H. Sarkar. Recent Progress on Nutraceutical Research in Prostate Cancer. Cancer Metastasis Rev. Author manuscript; available in PMC 2015 Sep 1.

Published in final edited form as: Cancer Metastasis Rev. 2014 Sep; 33(0): 629–640.doi: 10.1007/s10555-013-9478-9