Nuclear Factor-Kappa B [NF-κB]

Ο NF-κB (nuclear factor kappa-light-chain-enhancer of activated B cells, πυρηνικός παράγοντας-ελαφρας-αλύσου-ενισχυτής ενεργοποιημένων Β κυττάρων)  είναι μια πρωτείνη (μεταγραφικός παράγοντας) που ελέγχει τη μεταγραφή του DNA και ελέγχει πάνω από 500 γονιδιακά προϊόντα.

Η μεταγραφή αυτή,  , συνήθως είναι απόκριση προς ερεθίσματα, όπως το στρες, οι κυτταροκίνες, οι προαγωγικές ουσίες όγκων, ελεύθερες ρίζες, υπεριώδης ακτινοβολία και βακτηριδιακά και ιικά αντιγόνα [1-3]. 

Ο NF-κB έχει αναδειχθεί ως ο κύριος χημικός μεσολαβητής της φλεγμονής.  Οι παράγοντες που μπορούν να αναστείλουν τον NF-κB και να εξαλείψουν τη χρόνια φλεγμονή  έχουν τη δυνατότητα να προλάβουν ή να καθυστερήσουν την έναρξη των χρόνιων νόσων ή ακόμη και να τις θεραπεύσουν.  

Τα γονίδια που ρυθμίζονται από τον NF-κB περιλαμβάνουν  αυτά που ελέγχουν την απόπτωση, την κυτταρική συγκόλληση, τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό, τις έμφυτες και προσαρμοστικές ανοσοαντιδράσεις, τη φλεγμονή, την κυτταρική αντίδραση στο στρες και την ιστική [3, 4]. 

Η κύρια τάξη κυτταρικών στόχων  του  NF-κB είναι οι χημειοκίνες  (IL1α και  IFNγ), οι ρυθμιστές της απόπτωσης  (Bcl-xL, IAP), οι μεταγραφικοί παράγοντες (G-CSF, GM-CSF) και οι ρυθμιστές του κυτταρικού κύκλου ζωής (cyclin D1, mdm2 [5]. 

Οι σηματοδοτικές οδοί  του NF-κB έχουν στοχευτεί θεραπευτικά για την αντιμετώπιση πολλών καρκίνων. Διάφορα φάρμακα ή αναστολείς εφαρμόζονται κλινικά και ασκούν σημαντικά αποτελέσματα στη σραστηριότητα του NF-κB  και την αντικαρκινική δραστηριότητα [4, 5, 6]. 

Βασικά ο ενεργοποιημένος  NF-kB παίζει ζωτικό ρόλο στην παθογένεση και τη θεραπευτική αντίσταση  στον καρκίνο της κεφαλής και του τραχήλου   ρυθμίζοντας πολλά γονίδια,  περιλαμβανομένων των  cyclin D1, Bcl-XL, TRAF1, TRAF2, και mdm2 που δρουν ως προαγωγοί του κύκλου ζωής των κυττάρων  και ως ρυθμιστές της απόπτωσηςτης  IL-1, -6, -8, TNFα και  VEGF ως αγγειογονικοί παράγοντες, των  MMP-9, uPA, TIMP ως ρυθμιστών της μετάστασης και του  P-glycoprotein και  GADD45 ως παραγόντων θεραπευτικής αντίστασης [7]. 

Σε μια κλινική δοκιμή φάσης Ι στην οποία χρησιμοποιήθηκε μπορτεζομίμπη [bortezomib] (αναστολέας πρωτεοσωμίου που αναστέλλει τον  NF-kB) και η σετουξιμάμπη [cetuximab] (αναστολέας EGFR)  βρέθηκε ότι  είναι μετρίως αποτεσματικά στο μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονος ή του καρκίνου της κεφαλής και του τραχήλου [8].

Ο NF-κB αποτελεί ένα δυνητικό στόχο της χημειοπροφύλαξης. Γιαυτό το λόγο ερευνώνται διάφοροι φυσικοί χημειοπροφυλακτικοί παράγοντες, όπως η κουρκουμίνη για την κλινική αποτελεσματικότητα τους στην καρκινοπροφύλαξη.

Κατανοώντας τις βιοχημικές οδούς που ρυθμίζουν τις λειτουργίες του  NF-κB θα καταστεί δυνατή η επινόηση αναστολέων του για τη θεραπεία και πρόληψη του καρκίνου.