Ο όρος βιταμίνη Β12 είναι ένας συλλογικός όρος για την περιγραφή των μορφών της βιταμίνης Β12. Υπάρχουν 4 κύριες μορφές βιταμίνης Β12:

•κυανοκοβαλαμίνη [cyancobalamin, (Cbl)]

• υδροξυκοβαλαμίνη [hydroxovitamin B12, hydroxycobalamin],

• μεθύλκοβαλαμίνη [methylcobalamin (MeCbl)]

• αδενοσύλκοβαλαμίνη [adenosylcobalamin (AdCbl)] [1]

Η βιταμίνη Β12 ή κυανοκοβαλαμίνη έχει δύο ενεργές ενζυματικές μορφές, τη μεθυλκοβαλαμίνη και την αδενοσυλκοβαλαμίνη. Η αδενοσύλκοβαλαμίνη συντίθεται αμέσως μετά την πέψη της βιταμίνης Β12, στο ήπαρ, όπως το ίδιο συμβαίνει και με τη μεθυλκοβαλαμίνη. Η διαταραχή του μεταβολισμού της αδενοσυλκοβαλαλαμίνης μπορεί να οδηγήσει στην πρόκληση μεθυλμαλονικής οξιναιμίας.

Ο βιοχημικός κύκλος του κιτρικού οξέος ή κύκλος του Krebs, είναι μια διαδικασία, με την οποία τα μιτοχόνδρια δημιουργούν ATP ή κυτταρική ενέργεια.
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας η αδενοσυλκοβαλαμίνη είναι συμπαράγοντας μαζί με την μουτάση του μεθυλμαλονυλ-CoA [methylmalonyl-CoA mutase] για τη μετατροπή του μεθυλμαλονυλ-συνένζυμο Α (CoA) σε σουκκινυλ-συνένζυμο (CoA).

Χωρίς αυτή τη διαδικασία αποτυγχάνει η λειτουργία του κύκλου του κιτρικού οξέος. Αυτής της αποτυχίας επακόλουθο είναι η κυτταρική βλάβη και η πιθανή βλάβη του DNA και του RNA που βάζει το σκηνικό της δημιουργίας κάποιας εκφυλιστικής νόσου. Τα πρώιμα συμπτώματα της έλλειψης αδενοσυλκοβαλαμίνης αυτής είναι η σωματική κόπωση και το πρόωρο γήρας.

Διάγνωση της έλλειψης αδενοσυλκοβαλαμίνης. Η αδενοσυλκοβαλαμίνη δρα ως συνένζυμο της μουτάσης του μεθυλμαλονυλ-CoA των μιτοχονδρίων. Το μεθυλμαλονυλ-CoA είναι το προϊόν της ένωσης του μεθυλμαλονικού οξέος και του συνενζύμου Α.

Το μεθυλμαλονυλ-CoA μετατρέπεται σε σουκκυνιλ-CoA από τη μουτάση του μεθυλμαλονυλ-CoA. Όμως αυτή η αντίδραση απαιτεί την παρουσία βιταμίνης Β12 (αδενοσυλκοβαλαμίνης). Σε περίπτωση έλλειψης της βιταμίνης Β12 και συνεπώς αδενοσυλκοβαλαμίνης, είτε διατροφικής αιτιολογίας, είτε εξ αιτίας εγγενών διαταραχών του μεταβολισμού της βιταμίνης Β12, αδρανοποιείται η μουτάση του μεθυλμαλονυλ-CoA και αυτό οδηγεί στη συσσώρευση μεθυλμαλονικού οξέος [Methylmalonic acid, MMA].

Η μέτρηση της ολικής βιταμίνης Β12 έχει μερικούς περιορισμούς, διότι η μεγαλύτερη ποσότητα της μετρούμενης βιταμίνης Β12 είναι συνδεδεμένη με την πρωτεΐνη  απτοκορίνη. Η ανεύρεση υψηλών επιπέδων μεθυλμαλονικού οξέος [Methylmalonic Acid (MMA)] στο αίμα ή τα ούρα σημαίνει την παρουσία ανεπαρκών επιπέδων αδενοσυλκοβαλαμίνης και έλλειψη βιταμίνης Β12 .

Έχει βρεθεί ότι, στα άτομα με επίπεδα του MMA 27 micromoles/ liter ή υψηλότερα (Από 26 και πάνω σημαίνει την ύπαρξη έλλειψης βιταμίνης Β12) μπορεί να έχουν και υψηλότερες συγκεντρώσεις ομοκυστεΐνης στο αίμα, ενώ όσα άτομα έχουν πάνω από 60 micromoles/ liter μπορεί να πάσχουν από νευρολογική νόσο [1].

Με τη μέτρηση των επίπέδων του  ΜΜΑ στον ορό του αίματος αποκαλύπτεται αν λείπει από το ανθρώπινο σώμα η αδενοσυλκοβαλαμίνη.

Συμπληρωματική χορήγηση αδενοσυλκοβαλαμίνης. Αν και η αδενοσυλκοβαλαμίνη είναι μια φυσική και απαραίτητη μορφή βιταμίνης Β12 δεν είναι σταθερή, όταν φέρεται υπό μορφή δισκίων ή καψουλών. Η αδενοσυλκοβαλαμίνη είναι σταθερή, ευαπορρόφητη και αποτελεσματική όταν χορηγείται σε υγρή μορφή.
Η συνδυασμένη χορήγηση υγρής μεθυλκοβαλαμίνης και υγρής αδενοσυλκοβαλαμίνης, υπό μορφή στοματικού διαλύματος υπογλώσσιας χρήσης [Dr Gkelis' Safe Vitamin B12] αποτελεί τον απόλυτα ιδανικό τρόπο πρόσληψης της απαραίτητης δόσης βιταμίνης Β12 από όσα άτομα βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο έλλειψης βιταμίνης B12, ιδιαίτερα τα ηλικιωμένα άτομα οι σχετικά φυτοφάγοι (vegetarians) και οι αυστηρά φυτοφάγοι (vegans) [2], αποφεύγοντας τις επώδυνες ενδομυικές ενέσεις βιταμίνης Β12, οι οποίες ανεβάζουν το κόστος νοσηλείας και επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής των ασθενών.