artichoke (Cynara scolymus)

Η αγκινάρα  είναι πολυετές φυτό, που ανήκει στην οικογένεια των Αστεροειδών (Asteraceae). Είναι θάμνος που φτάνει σε ύψος 1,5 μέτρο και διαμετρο απλώματος των φύλλων του 1-1, 5 μέτρα. Καλλιιεργείται και καταναλίσκεται ως λαχανικό στη νότια ιδίως Ελλάδα και ιδιαίτερα στο νομό Αργολίδας.

Η αγκινάρα αυξάνει την έκκριση της χολής (χολαιρετική δράση). Αυτό αποδίδεται στην κυναρίνη που περιέχει, η οποία είναι μια πικρή και αρωματική ουσία. Η κυναρίνη έχει τη μοναδική ικανότητα να ενισχύει την παραγωγή της χολής. Αυτό είναι μια σημαντική δράση, διότι το ήπαρ παράγει σταδιακά λιγότερη χολή με την πάροδο της ηλικίας. Συνεπεία τούτου είναι η ελάττωση της αποτελεσματικής διάσπασης και εύκολης απομάκρυνσης των λιπιδίων και της LDL  χοληστερόλης και και ο περιορισμός της αύξησης της HDL χοληστερόλης.

Η βρώση αγκιναρών είναι επωφελής σε καταστάσεις  υπεραιμίας ή ηπατικής ανεπάρκειας, ίκτερου και κακής πέψης των λιπαρών ουσιών και δυσκοιλιότητας (η αγκινάρα αυξάνει τον περισταλτισμό του εντέρου)

Τα αγκιναρόφυλλα είναι πλούσια σε στερόλες, μαγνήσιο και κάλιο, που δρουν  συνεργικά με την κυναρίνη. Η Αγκινάρα φαίνεται να συμβάλει στην αναγέννηση των κυττάρων του ήπατος, τα οποία εκτίθενται σε διάφορες τοξίνες. Η επιβεβαίωση αυτής της δράσης σε ανθρώπους με κλινικές μελέτες θα οδηγήσει στην ηπατοπροστασία των κιρρωτικών ασθενών. Τα αγκιναρόφυλλα μειώνουν τη χοληστερόλη.

Τα πολυφαινολικά εκχύλίσματα που εξάγονται από το βρώσιμο τμήμα της αγκινάρας περιέχουν  χημειοπροφυλακτικές και αντικαρκινικές ενώσεις. Οι υψηλές δόσεις  φαινολικών εκχυλισμάτων της αγκυνάρας προκαλούν απόπτωση (προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος) και ελαττώνουν τη δυνατότητα κυτταρικής διείσδυσης σε καλλιέργειες καρκινικών κυττάρων του μαστού MDA-MB231.

 Παρά τούτο, οι μοριακοί μηχανισμοί που βρίσκονται κάτω από τα αντιπολλαπλασιαστικά αποτελέσματα δεν είναι πλήρως κατανοητά.

Έχει επιδειχτεί ότι η χρόνια, με χαμηλές δόσεις (υποθανατηφόρες δόσεις), θεραπεία με πολυφαινολικά εκχυλίσματα αγκινάρας καταστέλλει την ανάπτυξη των κυττάρων του καρκίνου του μαστού μέσω ενός μηχανισμού, που είναι ανεξάρτητος από τις κασπάσες.

Επί πλέον η έκθεση στα πολυφαινολικά εκχυλίσματα της αγκινάρας προκαλεί σημαντική αύξηση της  β-γαλακτοσιδάσης που σχετίζεται με  τη γήρανση του οργανισμού [senescence-associated β-galactosidase (SA-β-gal)] και απορρύθμιση των γονιδίων καταστολής όγκου  p16INK4a και p21Cip1/Waf1 in MDA-MB231 κύτταρα.

Τα πολυφαινολικά εκχυλίσματα αγκινάρας οδηγούν σε επιγενετικές αλλαγές των καρκινικών κυττάρων, τροποποιώντας την υπομεθυλίωση  και τα επίπεδα ακετυλίωσης της λυσίνης, στις συνολικές πρωτείνες.

Η ανακοπή της κυτταρικής ανάπτυξης  σχετίζεται με την παραγωγή αντιδραστικών ειδών οξυγόνου, στις καλλιεργηθείσες σειρές καρκινικών κυττάρων.

Η ανακοπή της δημιουργίας αντιδραστικών ειδών οξυγόνου από τη Ν-ακετυλοκυστείνη εξασθενεί το αντιπολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα.

Όλα τα παραπάνω ευρήματα επιδεικνύουν ότι η χρόνια θεραπεία με πολυφαινολικά εκχυλίσματα αγκινάρας ανακόπτουν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του μαστού μέσω της πρόκλησης ενός πρόωρου γήρατος μεσω επιγενετικών μηχανισμών και μηχανισμών που επιτελούνται μέσω των αντιδραστικών ριζών οξυγόνου.

Αυτά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι πολυφαινόλες της αγκινάρας θα μπορούσαν να γίνει ένα υποσχόμενο διατροφικό εργαλείο στη χηυμειοπροφύλαξη ή/και στη θεραπεία του καρκίνου, ως μία μη συμβατική συμπληρωματική θεραπεία.